Khai thông chính sách: Mở đường cho phát triển du lịch thông qua điện ảnh

Du lịch Phú Yên được biết đến nhiều hơn sau khi bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” ra mắt.

Trong 12 lĩnh vực của công nghiệp văn hóa, điện ảnh và du lịch là 2 ngành trọng tâm. Sự liên kết giữa hai ngành này sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển. Mới đây, tại Tọa đàm "Việt Nam - điểm đến mới của điện ảnh thế giới", Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cũng khẳng định, lãnh đạo Bộ quyết tâm tập trung chỉ đạo phát triển điện ảnh, điện ảnh phải liên kết với du lịch. Liên kết giữa điện ảnh và du lịch là một hướng đi đúng và là xu hướng tất yếu để phát triển quảng bá du lịch một cách hữu hiệu.

Nhiều quốc gia đã trở thành tiêu điểm thu hút khách du lịch trên toàn thế giới nhờ vào các bộ phim điện ảnh. Đặc biệt đối với những quốc gia có nền công nghiệp điện ảnh phát triển như: Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Pháp, Hàn Quốc, Anh, Italy… thì các tác phẩm điện ảnh của họ có sức lan tỏa rất lớn với lượng lớn khán giả ở trong nước, khu vực và thế giới. 

Tận dụng sức lan tỏa của điện ảnh để quảng bá hình ảnh du lịch quốc gia

Đối với Việt Nam, việc thu hút phát triển du lịch thông qua điện ảnh là một trong những đổi mới phương thức, nội dung xúc tiến quảng bá du lịch Việt Nam. Theo Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Nguyễn Trùng Khánh, việc đổi mới phương thức, nội dung xúc tiến quảng bá du lịch Việt Nam là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được đặt ra tại Nghị quyết 82 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh phục hồi, tăng tốc phát triển du lịch hiệu quả, bền vững và Chỉ thị 08 của Thủ tướng về phát triển du lịch toàn diện, nhanh và bền vững thời gian tới.

Thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã tham mưu lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phát triển thêm các hướng đi mới nhằm khai thác tiềm năng thế mạnh của các ngành, lĩnh vực như du lịch nông nghiệp, nông thôn, du lịch đường sắt và đã có những kết quả ban đầu rất tích cực. Trong lộ trình đó, phát triển du lịch kết hợp với điện ảnh cũng là một hướng đi mới nhằm tận dụng sức lan tỏa của điện ảnh để quảng bá hình ảnh du lịch quốc gia.

Theo Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh, Việt Nam rất giàu tài nguyên thiên nhiên, sinh thái, văn hóa. Theo xếp hạng của Diễn đàn Kinh tế thế giới, tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam xếp hạng 26 và tài nguyên văn hóa xếp hạng 28 trên thế giới. Đây là nguồn tài nguyên rất tốt để phát triển du lịch kết hợp với điện ảnh. Sự thành công của bộ phim Kong: Skull Island với những cảnh quay hoành tráng tại Hạ Long, Quảng Bình, Ninh Bình cho thấy Việt Nam hoàn toàn có khả năng trở thành phim trường của những bộ phim "bom tấn" của Hollywood.

Xúc tiến quảng bá du lịch kết hợp với điện ảnh là một hoạt động đặc thù, cần có sự tiếp cận và phương thức triển khai phù hợp. Đối tượng hướng đến là các quốc gia có nền công nghiệp điện ảnh phát triển, các đạo diễn, nhà sản xuất phim nổi tiếng có tầm ảnh hưởng.

Tuy nhiên, muốn kết hợp giữa điện ảnh và du lịch cần phải có những chính sách cụ thể, giải pháp cụ thể, cần có nhiều cơ chế, chính sách hơn nữa nhằm tạo sức hút với các đoàn làm phim trong nước và quốc tế. Nhất là hình thành cơ sở vật chất hiện đại, chính sách ưu đãi như: Hỗ trợ địa điểm, lưu trú, đơn giản hóa các thủ tục cấp phép, ưu đãi các đoàn làm phim được vay vốn với lãi suất thấp…

Theo bà Ngô Phương Lan-Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến và Phát triển điện ảnh Việt Nam (VFDA), nguyên là Cục trưởng Cục Điện ảnh (Bộ VHTTDL), người được coi là gắn bó cả đời với ngành điện ảnh, muốn kết hợp điện ảnh và du lịch, ngoài việc đưa ra giải pháp cụ thể cần quan tâm hoàn thiện những cơ chế, chính sách bởi luật pháp đã quy định phải có ưu đãi thuế, các ưu đãi đối với đoàn làm phim không kể nước ngoài hay trong nước, tuy nhiên so với thế giới thì chúng ta còn chậm và chưa thấy rõ được cơ chế cụ thể. Muốn có những ưu đãi phải có những nghiên cứu rất cụ thể vì nếu không đưa ra những chính sách kịp thời thì sẽ rất khó có bước chuyển mình tổng thể.

"Từ phía Hiệp hội Xúc tiến và Phát triển điện ảnh Việt Nam, chúng tôi đã đưa ra những chỉ số cụ thể như PAI (Production Attraction Index-chỉ số thu hút đoàn làm phim) với mong muốn mang các đoàn làm phim trong nước và quốc tế đến giới thiệu và khám phá những vẻ đẹp tiềm ẩn của đất nước và của mỗi địa phương trong cả nước, đồng thời mong muốn trong thời gian tới nhà nước sẽ có những chính sách, cơ chế cụ thể để chúng ta hiện thực hoá được việc phát huy thế mạnh của điện ảnh vào thúc đẩy sự phát triển của du lịch cũng như của các ngành dịch vụ và nền kinh tế của các địa phương", bà Ngô Phương Lan nhấn mạnh.

Địa phương cần có những chính sách thu hút hấp dẫn đối với các đoàn làm phim

Theo ông Bùi Văn Mạnh – Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình, điện ảnh đã và đang góp phần không nhỏ quảng bá danh lam thắng cảnh, giá trị văn hóa, di sản của các vùng miền đến với công chúng, giúp thu hút khách du lịch và thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Thực tế cho thấy, nhiều địa điểm là bối cảnh trong tác phẩm điện ảnh đã trở thành địa chỉ thu hút đông đảo du khách tìm đến. Việt Nam nói chung, tỉnh Ninh Bình nói riêng có tiềm năng dồi dào để thúc đẩy sự phát triển của du lịch thông qua lĩnh vực điện ảnh.

Ông Bùi Văn Mạnh cho biết, trong những năm vừa qua Ninh Bình đã tạo điều kiện rất nhiều cho các đoàn làm phim để thu hút các nhà làm phim, đặc biệt là các nhà làm phim quốc tế. Từ những năm 2000 cho đến nay Ninh Bình đã hỗ trợ cho 5 bộ phim của nước ngoài quay tại Ninh Bình, trong đó hỗ trợ toàn bộ về mặt bằng, các điều kiện về an ninh trật tự, cung cấp các dịch vụ miễn phí hay người dân tham gia các hoạt động của đoàn làm phim…

Ông Bùi Văn Mạnh cho rằng, chúng ta có những ưu thế về cảnh quan thiên nhiên đa dạng, phong phú, những di tích lịch sử văn hóa bản sắc, độc đáo, tuy nhiên để đáp ứng về những nhu cầu cơ sở vật chất, nguồn nhân lực phục vụ cho các đoàn làm phim lớn, các ngôi sao hạng A thì chưa đủ điệu kiện. Đây là một trong những khó khăn gặp phải tại địa phương. Hiện nay, cơ bản là đã đáp ứng được những dịch vụ lưu trú 4-5 sao, tuy nhiên vẫn còn thiếu chiến lược tổng thể của quốc gia, trong đó cần cụ thể có những chính sách cơ chế hỗ trợ gì, những chính sách phát triển ngành điện ảnh ngay tại trong nước ra sao. Nếu các tác phẩm điện ảnh đủ tầm, đủ giá trị thì có thể trở thành một sản phẩm cốt lõi để thông qua đó lan toả và quảng bá văn hoá, lịch sử, đất nước, con người Việt Nam.

Điểm thứ hai còn thiếu đó là đầu mối về hỗ trợ, từ cấp quốc gia cho đến cấp địa phương để làm những thủ tục ban đầu cho đến quá trình triển khai thực hiện việc quay phim tại các địa điểm. Hay kết nối các nguồn lực, các bên liên quan để hỗ trợ họ và giải quyết những vấn đề phát sinh khi xảy ra.

Điểm thứ ba, qua làm việc với các nhà làm phim cho thấy, nhu cầu của họ là được sáng tạo những tác phẩm điện ảnh có giá trị, tuy nhiên nguồn lực từ phía địa phương rất khó, chỉ dựa vào kinh phí của 1 đến 2 nhà đầu tư hay của nhà nước thì rất khó để tác phẩm điện ảnh đủ tầm. Vì thế nên có những quỹ đầu tư mạo hiểm, đầu tư tài chính khi có những tác phẩm điện ảnh tốt mới giúp cho họ triển khai bộ phim quy mô lớn. Có những tác phẩm thành công thì sẽ thu lại lợi nhuận ban đầu, có những tác phẩm thất bại thì cũng sẽ có những cơ chế hỗ trợ họ, nếu không sẽ làm hạn chế đi sự phát triển của ngành điện ảnh.

Ông Cao Trí Dũng – Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng đồng thời là Chủ tịch Liên chi hội Lữ hành Việt Nam (Vista) cho biết về phía Đà Nẵng, trong nhiều năm đã xác định điện ảnh và du lịch sẽ là trụ cột của địa phương trong việc thu hút khách du lịch, đặc biệt là du khách quốc tế. Chính vì vậy, Đà Nẵng đã có những chính sách thu hút hấp dẫn đối với các đoàn làm phim, trong đó về phía quản lý nhà nước đã tạo ra khung pháp lý về thủ tục, an ninh an toàn, đi lại cho các đoàn làm phim.

"Về phía cộng đồng doanh nghiệp, chúng tôi đã có những cam kết chắc chắn với các đoàn làm phim về hỗ trợ hậu cần cho các đoàn phim khi đến với Đà Nẵng. Đà Nẵng cũng đã tổ chức Liên hoan phim Châu Á (DANAFF) tại Đà Nẵng, đây sẽ là môi trường cho Đà Nẵng kết nối với các nhà sản xuất, các đoàn làm phim. Đặc biệt chúng tôi đang tìm kiếm những đối tác chủ động định hướng nguồn khách đến Đà Nẵng thông qua điện ảnh, đây có thể nói là một định hướng rất lớn của cộng đồng doanh nghiệp. Hiện nay, chúng tôi đã sẵn sàng phối hợp với các bên liên quan, trong đó có Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, Cục Điện ảnh, các đầu mối của các nhà sản xuất phim, của các trung tâm điện ảnh lớn như Hollywood, Bollywood, Châu Âu. Về phía Đà Nẵng, chúng tôi sẽ tập trung nhiều nguồn lực trong việc hỗ trợ cho các đoàn làm phim và quảng bá hình ảnh về Đà Nẵng đến với bạn bè trong và ngoài nước", ông Cao Trí Dũng khẳng định.

Ông Nguyễn Châu Á - Tổng Giám Đốc của Oxalis Adventure và Oxalis Holiday cho biết, trong chiến lược quảng bá của Oxalis Adventure và Oxalis Holiday, ngoài các hoạt động digital marketing, công ty rất chú trọng công tác quảng bá điểm đến thông qua điện ảnh, chương trình truyền hình, phim phóng sự, tư liệu và cả video ca nhạc.

Qua kinh nghiệm hợp tác với các đoàn làm phim, ông Nguyễn Châu Á cho biết, các nhà làm phim nước ngoài rất thích cảnh sắc, bối cảnh của Việt Nam vì sự đa dạng, đặc sắc và mới lạ. Các nhà làm phim nước ngoài mong muốn phía Việt Nam tạo điều kiện hơn trong khâu cấp phép dự án phim, muốn được hỗ trợ về an ninh trật tự khi quay phim, giữ bảo mật trong quá trình quay phim. Vấn đề bảo mật trong quá trình quay phim chúng ta làm chưa tốt. Đặc biệt là truyền thông trong nước đăng tải quá nhiều trong quá trình làm phim, làm ảnh hưởng đến chiến lược, lợi thế cạnh tranh của bộ phim.

Các nhà sản xuất phim cũng muốn có có thêm các chính sách ưu đãi về thuế (VAT, TNCN) đối với các dự án phim quốc tế quay tại Việt Nam. Ngoài ra, các hãng phim Hollywood mong muốn phía Việt Nam có nhiều công ty sản xuất, hậu cần phục vụ các đoàn phim quốc tế chuyên nghiệp hơn, minh bạch hơn nhằm bảo đảm các yêu cầu quốc tế.

Diệp Anh